---

---

Informacje dla rodziców:

---

---

1. Ustal z dzieckiem zasady korzystania z internetu.

Skoro zgadzamy się na to, by dziecko miało dostęp do Internetu, musimy ustalić z nim zasady, które zapewnią mu bezpieczeństwo. To konieczne, by chronić je przed kontaktem z nieodpowiednimi treściami. Zasady muszą być dostosowane do wieku dziecka. Dążmy do tego, by było przekonane o tym, że zawsze może zwrócić się do nas w sytuacjach dla siebie trudnych lub gdy będzie miało  poczucie zagrożenia. Warto zadbać o to, by dziecko korzystające z Internetu przestrzegało następujących zasad:

• Najmłodsze dzieci powinny korzystać jedynie z pozytywnych i bezpiecznych treści (strony, aplikacje, gry) wskazanych przez rodziców. Z czasem warto brać pod uwagę propozycje nowych treści spośród wskazywanych przez dzieci, każdorazowo je weryfikując.
• Czas korzystania z sieci powinien być ograniczony. Zaleca się, by  dzieci w wieku wczesnoszkolnym nie korzystały z urządzeń ekranowych dłużej niż dwie godziny dziennie. Dobrym pomysłem jest ustalenie dnia lub dni, np. weekendu, bez Internetu.
• Dzieciom w wieku przedszkolnym należy towarzyszyć podczas korzystania z sieci. Jeśli dzieci są starsze,  warto jako rodzic możliwość wglądu w ekran komputera czy urządzenia mobilnego, z którego korzystają. 
• Najmłodsze dzieci nie powinny samodzielnie korzystać z wyszukiwarek, portali społecznościowych i innych serwisów dających nieograniczony dostęp do treści (zdjęć, filmów, tekstów). Stopniowe wprowadzanie takich możliwości powinno odbywać się pod kontrolą rodziców i z uwzględnieniem ograniczeń wiekowych narzucanych przez serwisy. 
• Najmłodsze dzieci nie powinny samodzielnie korzystać z komunikatorów czy portali społecznościowych. Ewentualne kontakty online powinny być ograniczone do znajomych osób i odbywać się pod kontrolą rodziców. Zakaz ów należy poprzedzić rozmową na temat zagrożeń związanych z kontaktami z nieznajomymi.
• Dzieci nie powinny publikować samodzielnie w sieci treści, szczególnie prywatnych informacji, filmów, zdjęć. Taki zakaz powinien być połączony ze zwróceniem dziecku uwagi na zagrożenia związane z publikacją wizerunku i prywatnych informacji.
• Należy umówić się z dzieckiem, ze za każdym razem kiedy trafi na nieodpowiednie treści lub cokolwiek innego je w sieci zaniepokoi, natychmiast nas o tym poinformuje. Kiedy dziecko zgłasza kontakt z nieodpowiednimi treściami, warto rozpoznać, co się wydarzyło, pochwalić je za poinformowanie o takim zdarzeniu. Jeżeli dziecko jest zaniepokojone, trzeba wytłumaczyć mu sytuację, zastanowić się, jak zmniejszyć prawdopodobieństwo podobnych okoliczności w przyszłości.

2. Udostęnj dziecku jedynie pozytywne treści. 

Kontakt z nieodpowiednimi treściami, jak pornografia, przemoc czy wulgarne materiały, może mieć szkodliwy wpływ na dziecko, podczas gdy odpowiednio dobrane treści i aktywności online mogą pozytywnie wpłynąć na jego rozwój społeczny, emocjonalny, moralny i poznawczy. Dlatego dobór stron internetowych, aplikacji czy gier staje się niezwykle ważnym zadaniem dla rodziców.

Warto przy tym zwrócić uwagę na kilka podstawowych kwestii:

• Zasoby internetowe udostępniane dzieciom muszą być wolne od szkodliwych treści, czyli przemocy, wulgaryzmów, erotyki. Należy się również upewnić, czy nie dają one dostępu do takich treści np. poprzez linki czy bannery.
• Należy udostępniać dzieciom treści z wiarygodnego źródła, stworzone z myślą o młodym odbiorcy.
• Estetyka, sposób prezentowania informacji, nawigacja po serwisie, grze czy aplikacji powinny być przyjazne i zrozumiałe dla dziecka.
• Udostępniane dzieciom treści powinny łączyć zabawę z edukacją i rozwojem – angażować je w aktywności plastyczne, muzyczne, rozwijać wyobraźnię, poszerzać wiedzę.
• Należy zwrócić uwagę, czy serwis zapewnia ochronę prywatności użytkownika – kluczowe jest zadbanie o bezpieczeństwo danych i wizerunku dziecka.

3. Rozmawiaj z dzieckiem o jego doświadczeniach w sieci. 

Dobry kontakt z dzieckiem, czas na rozmowę i zainteresowanie jego doświadczeniami są niezwykle ważne do rozwoju dziecka. Zapewniają mu poczucie bezpieczeństwa. Jeżeli w świecie dziecka pojawiają się urządzenia elektroniczne i Internet, to ważne, żeby również one były tematem rozmów z nim. Dzięki temu będziemy na bieżąco z doświadczeniami dziecka, poznamy jego preferencje, zobaczymy efekty jego aktywności online, damy mu szansę na pochwalenie się osiągnieciami (ważne, żeby je zauważać i doceniać). Rozmowa o doświadczeniach online będzie pomocna w zauważeniu niepokojących zdarzeń – również tych związanych z kontaktem z niebezpiecznymi treściami.

4. Skonfiguruj ustawienia bezpieczenstwa w urzadzeniu. 

Udostępniając dziecku urządzenie z dostępem do Internetu, należy odpowiednio skonfigurować ich system operacyjny. Jest to dosyć proste i powoduje znaczne ograniczenie dostępu do szkodliwych treści.
W przypadku tabletów i smartfonów z systemem Android warto odpowiednio skonfigurować Google Play, przeglądarkę oraz aplikację serwisu YouTube. W nowszych wersjach systemu istnieje także możliwość stworzenia profilu ograniczonego, który będzie stanowił bezpieczną przestrzeń dla dziecka.

Jeżeli dziecko korzysta z Internetu na komputerze wyposażonym w system Windows 7, możemy aktywować moduł Ochrony Rodzicielskiej, który umożliwia kontrolowanie czasu korzystania z komputera oraz ograniczenie dostępu do wskazanych gier i aplikacji. Moduł znajdziemy w panelu sterownia.

5. Zainstaluj program do kontroli rodzicielskiej. 

W celu poprawy bezpieczeństwa dzieci korzystających z Internetu warto zainstalować na urządzeniach, z których korzystają, oprogramowanie do kontroli rodzicielskiej. Programy tego typu dają możliwość filtrowania treści, kontrolowania czasu i aktywności dziecka online itp. Aplikacje tego typu na tablety i smartfony dostępne są w sklepach online właściwych dla danego systemu operacyjnego. Użytkownicy komputerów pobiorą takie programy z sieci lub kupią je w sklepie.
Część programów i aplikacji kontroli rodzicielskiej udostępnianych jest gratis, za inne trzeba zapłacić.

---

Programy filtrujące. Pgram filtrujący (filtr rodzinny) – to program umożliwiający filtrowanie treści stron internetowych (obrazy, tekst), blokowanie różnego rodzaju oprogramowania, pozwalający na określenie czasu, jaki nasze dziecko może spędzać korzystając z Internetu. Poniżej przedstawiamy opis kilku darmowych programów filtrujących. Kolejność opisu nie decyduje o ich ocenie. 1. Naomi 3.2.90 Rozbudowany, bezpłatny program służący do filtrowania niepożądanych treści w Internecie, takich jak pornografia, narkotyki, hazard, sekty itp. Naomi nie jest jedynie listą niepożądanych stron - w czasie rzeczywistym bada wszelkie dane trasmitowane poprzez różne aplikacje korzystające z Internetu (przeglądarka WWW, czytnik grup dyskusyjnych, program do chat'ów itp.). Do rozpoznawania niepożądanych treści wykorzystywana zaawansowana analiza (zarówno semantyczna jak i heurystyczna). W przypadku wykrycia nieodpowiednich słów program po prostu zamyka daną aplikację. Naomi pozwala także na blokowanie aplikacji do bezpośredniej wymiany plików (p2p). Jest łatwy w obsłudze i nie wymaga skomplikowanej konfiguracji.  Licencja: bezpłatna 2. Beniamin 1.4.188 Przydatny, darmowy program. Aplikacja służy do kontroli rodzicielskiej. Za pomocą programu zablokujemy dziecku dostęp do stron erotycznych, pornograficznych itp. Cechy programu: aplikacja zablokuje naszym dzieciom strony dla dorosłych, program zablokuje strony, które zawierają określone słowa kluczowe, dodatkowo program zawiera listę stron na które nasze dziecko może wchodzić oraz listę stron na które nasze dziecko nie może wchodzić.  Licencja: bezpłatna 3.  Ochraniacz 1.22 Ochraniacz program kontrolujący dostęp do Internetu, blokuje strony, czaty, aplikacje, itd. Umożliwia zabezpieczenie dzieci przed niepożądanymi treściami znajdującymi się w Internecie. Narzędzie natychmiast wyłącza wszystkie programy (m.in. przeglądarki internetowe, edytory tekstu, gry i programy), które w swoich tytułach zawierają co najmniej jedno z zakazanych słów, zapisanych w pliku bazy danych. Program Ochraniacz został stworzony aby pomagać użytkownikom-administratorom komputera w sprawdzaniu i kontrolowaniu treści przeglądanym przez innych użytkowników tego komputera. np. rodzice lub nauczyciele w szkole mogą bardzo łatwo sprawdzać czy dzieci wchodziły na strony związane z przemocą, seksem itd. Program zapisuje takie zdarzenia w swojej bazie danych oraz zależnie od ustawionych opcji może te strony natychmiast zamykać, wyświetlać komunikat lub przenosić na inną stronę. Następnie rodzic może sprawdzić czy dziecko chciało przeglądać zakazane treści w sieci, program podaje godzinę, nazwę programu który jest podejrzany. W ten łatwy sposób można kontrolować użytkowników komputera oraz być pewnym że np. nasze dziecko nie zobaczy zakazanych przez nas treści. Program sprawdza wszystkie okna programów tzn. przeglądarki internetowe, aplikacje i gry.  Licencja: bezpłatna

Antywirusy 1. Czym jest wirus komputerowy?
Wirus komputerowy to program, który uruchamia się i działa bez zgody użytkownika. Wykorzystuje on słabo zabezpieczone miejsca na komputerze, by zainfekować dany obszar i utrudnić a nawet uniemożliwić pracę użytkownika. Najczęściej taki wirus musi posiadać podstawę jego działania, czyli plik wykonywalny np. poczta elektroniczna. Istnieje także tzw. robak komputerowy, który potrafi działać bez pomocy innej aplikacji. Jego rola to usuwanie plików i wysyłanie poczty ze spamem. 

2. Profilaktyka, czyli zapobieganie wirusom
Najlepszym sposobem na uniknięcie zarażenia jest zainstalowanie oprogramowania antywirusowego, wychwytującego niepożądane pliki na komputerze, które działają w sposób podejrzany. Takie programy pomogą nam zabezpieczyć nasz komputer także przed atakami hakerów. Dostępne są aktualizacje baz danych wirusów, do którego codziennie są wprowadzane nowe odmiany. Dzięki temu mamy zapewnioną lepszą ochronę. Samodzielna praca antywirusa nie wystarcza. Powinno się wykonywać cotygodniowe szybkie skanowanie systemu, a co miesiąc - pełne skanowanie. 

3. Czym jest program antywirusowy?

Program antywirusowy (antywirus) – to program umożliwiający wykrywanie, zwalczanie i usuwanie wirusów komputerowych. Dobre antywirusy umożliwiają codzienną aktualizację definicji bazy wirusów (przez Internet).

 Antywirusy darmowe np.:

 Avast! 4.8.1335 Home Edition PL, 

AVG Anti-Virus Free 9.0 Build ,

Comodo Antivirus 1.1

BitDefender 10.247 Free Edition
Antywirusy płatne np.:

 ESET NOD32 Antivirus 4.2.42

 G DATA AntiVirus 

 F-Secure Anti-Virus 

 Kaspersky Anti-Virus 

 Norton AntiVirus 

 Panda Antivirus 

---

---

Informacje dla uczniów:

---

---

ZASADY bezpiecznego korzystania z Internetu:

1. Nie ufaj nieznajomym, z którymi „rozmawiasz” przez Internet.
2. Nie podawaj swojego imienia, nazwiska, adresu, numeru telefonu osobom, których nie znasz.
3. Nie umawiaj się z nieznajomymi,
4. Korzystaj tylko z oryginalnego, pochodzącego z zaufanych źródeł oprogramowania.
5. Nie otwieraj wiadomości ani załączników do tych wiadomości, jeżeli nie masz pewności, kto jest ich adresatem.
6. Odwiedzaj tylko zaufane i sprawdzone strony internetowe.
7. Nie wykorzystuj Internetu jako świata, w którym czujesz się bezpiecznie.
8. Jeżeli jesteś zastraszany lub jesteś ofiarą niewybrednych żartów, NIE CZEKAJ. Zgłoś ten fakt rodzicom, nauczycielom, administratorowi serwera lub po prostu POLICJI.
9. Pamietaj, internet to nie wszystko. Wykorzystuj go MĄDRZE!!!

---

Netykieta

1.Nie udostępniaj swoich danych!
Nie wiadomo, jak inne osoby mogą to wykorzystać przeciwko Tobie. Swoje dane osobowe powinieneś szczególnie mocno chronić.
2. Nie ufaj innym!
Istnieje bowiem niebezpieczeństwo, że po drugiej stronie jest pedofil, złodziej lub haker.
3. Nie wiesz we wszystko, co jest w sieci!
W sieci są różne strony udające normalne serwisy, które chcą tylko wyłudzić Twój adres e-mail i zalać twoją skrzynkę odbiorczą tonami spamu. W internecie na wielu stronach jest też wiele kłamstw.
4. Nie umawiaj się z nieznajomymi poznanymi przez Internet!
Jest to bowiem ogromne niebezpieczeństwo. 
5. Nie odpowiadaj na zaczepki!
Jeżeli ktoś wysyła Ci obraźliwe e-maile, nie odpowiadaj. Nadawca tylko na to czeka. Jeśli jednak bardzo Cię to niepokoi, powiadom rodzica, nauczyciela,policję.
6. Nie podawaj innym hasła!
Osoba znająca Twoje hasło może bowiem wysyłać obraźliwe wiadomosci do Twoich znajomych, podając się za Ciebie.
7. Nie używaj webkamery, gdy rozmawiasz z obcym!
8. Zabezpiecz swój komputer!
Ważne jest, byś nie łapał wirusów np. ściągając czy otwierając różne pliki. Dlatego tak istotne jest, by mieć program antywirusowy czy antyspamowy.

---

Cyberprzemoc - co z tym zrobić?

Cyberprzemoc (agresja elektroniczna) to takie zachowania jak:

• ośmieszanie, obrażanie, straszenie, nękanie czy też poniżanie kogoś za pomocą Internetu, albo telefonu komórkowego,
• podszywanie się pod kogoś w portalach społecznościowych, na blogach, wiadomościach e-mail lub komunikatorach,
• włamanie się na czyjeś konto (np. pocztowe, w portalu społecznościowym, konto komunikatora, konto w grze),
• publikowanie oraz rozsyłanie filmów lub zdjęć bez czyjejś zgody albo informacji, które kogoś ośmieszają,
• tworzenie obrażających kogoś stron internetowych lub blogów,
• pisanie obraźliwych komentarzy na forach, blogach, portalach społecznościowych.

Jeśli doświadczasz cyberprzemocy to:

• powiedz o tym zaufanej osobie dorosłej - z jej pomocą będzie Ci łatwiej poradzić sobie z tą sytuacją.
• postaraj się nie kontaktować ze sprawcą cyberprzemocy i nie odpowiadać na jego zaczepki. Dzięki temu unikniesz prowokowania go do dalszych działań.
• zachowaj wszystkie dowody cyberprzemocy - nie kasuj smsów, e-maili, rozmów na czatach lub komunikatorach.

Jak zachować dowody cyberprzemocy:

1. Telefon komórkowy - nie kasujemy wiadomości. Zapisujemy wszystkie, zarówno tekstowe jak i nagrane na pocztę głosową w pamięci telefonu.

2. Komunikatory internetowe - przechowuj w archiwum te wiadomości, które są niezgodne z prawem.

3. Serwisy www -równiez z portali internetowych zachowaj materiał, który jest niezgodny z prawem. Zrób zrzut ekranu - aby zachować to, co widzisz na ekranie wciśnij klawisz "Print Screen" (Prt Scr), a następnie otwórz program tekstowy (np. Word) lub graficzny (np. Paint) i wklej tam screen naciskając jednocześnie klawisze "Ctrl" i "V".Pamiętaj, aby zapisać plik!

4.Czaty on-line -podobnie jak w przypadku stron www, jeśli chcemy zachować kopię materiału, który widzimy na ekranie, wciskamy klawisze Control i Print Screen, a następnie wykonujemy operację „Wklej” w dokumencie Word. Możemy też po prostu wydrukować interesującą nas stronę.

5.Skrzynka pocztowa e-mail - zapisujemy lub drukujemy wiadomość, przesyłamy ją do nauczyciela lub pedagoga, który zajmuje się ustaleniem okoliczności zajścia. Zachowanie całości wiadomości, a nie tylko samego tekstu, jest bardziej pomocne, ponieważ zawiera informacje o jej pochodzeniu.

Jeśli jesteś świadkiem cyberprzemocy:

• nie przesyłaj dalej ośmieszających wiadomości,
• pomóż pokrzywdzonej osobie poprzez poinformowanie kogoś dorosłego o jej sytuacji,
• zaproponuj pokrzywdzonej osobie kontakt z rodzicem, nauczycielem, policjanetem, lub zrób to sam/a, aby dowiedzieć się, co można zrobić

Pamiętaj, aby zawsze powiadomić o tym rodzica lub nauczyciela, wychowawcę, pedagoga. 

---

Gdzie szukać pomocy?

• W przypadku otrzymania przez Ciebie niesympatycznych propozycji np. o treści seksualnej czy też gróźb możesz zgłosić ten fakt na policję (tel. 112). Internet wbrew często spotykanym opiniom nie jest anonimowy i można wykryć konkretną osobę na podstawie adresu IP przydzielanego przez dostawcę Internetu.
• Możesz zawsze zwrócić sie  o pomoc do swojego wychowawcy, pedagoga  czy każdego innego pracownika szkoły.
• Na Twój sygnał czeka również Fundacja Kidprotect - możesz im zgłosić każdy przypadek pornografii dziecięcej lub pedofilii, na który natkniesz się Internecie.
• Skontaktować się z konsultantem Helpline.org.pl  (nr tel. 800 100 100).
• Możesz bezpłatnie zadzwonić do Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę - telefon zaufania dla dzieci i młodzieży 116 111.

Przydatne adresy stron internetowych:

1. www.dzieckowsieci.pl
2. www.bezpiecznyinternet.pl
3. www.helpline.org.pl
4. bezpieczny internet
5. www.kidprotect.pl
6. www.dyzurnet.pl